BEKRÎ MUSTAFA KİMDİR?
Bekrî Mustafa, Osmanlı İmparatorluğu’nun altın çağında yaşamış, halk arasında sevilen bir hafız ve fıkra ustasıdır. Onun hikayesi ve eserleri, tarih boyunca önemli bir yere sahip olmuştur.
BEKRÎ MUSTAFA’NIN HAYATI
Bekrî Mustafa, 1539 yılında Kadırga’da doğmuş ve muhtemelen 1600’lerin başında hayatını kaybetmiştir. İstanbul’un karmaşık sokaklarında insanların günlük yaşamından ilham alan fıkralar yazmıştır. Özellikle, içki kültürünün etkisi altında yetişen Bekrî Mustafa, halk arasında “Bekri” lakabıyla tanınmıştır.
BEKRÎ MUSTAFA’NIN MİZAHİ DOKUNUŞLARI
Bekrî Mustafa’nın fıkraları, döneminin siyasi ve sosyal atmosferine ışık tutar. Özellikle IV. Murad döneminde yazdığı fıkralar, otoriteyi mizahi bir şekilde eleştirir. IV. Murad’ın içkiyi yasaklaması üzerine yazdığı ünlü fıkra, onun cesur ve mizahi tavrını yansıtmıştır.
HALKIN GÖZÜNDEKİ YERİ
Nasreddin Hoca gibi, Bekrî Mustafa da zamanla halk arasında efsaneleşmiş bir figür haline gelmiştir. Onun fıkraları, sadece eğlenceli değil, aynı zamanda toplumsal eleştiriler içerir. Bekrî Mustafa, içki kültürünü ve Bektaşi geleneğini mizahi bir dille işler, böylece hem gülümsetir hem de düşündürür.
BEKRÎ MUSTAFA’NIN IV. MURAD İLE ANISI
Bir gün dönemin padişahı IV. Murad, tebdil-i kıyafetle İstanbul sokaklarını denetlemeye çıkar ve Bekrî’nin sandalına biner. Bekrî Mustafa’nın içtiği içeceğe talep eder. İçkiden çekinse de Bekrî, karşısındakine verir. Bunun üzerine IV. Murad, “ben bunu yasaklamadım mı?” diye sorar ve Bekrî “sen kimsin ki?” diye karşılık verir, IV. Murad da padişah olduğunu belirtir. Bekrî’nin testiyi alıp, karşısındakine dikkat çeken sözleri şöyledir: “Yeter, iki kere içince kendini padişah sandın, bir daha çekersen haşa Allah diyeceksin.”