Petrolün gözü AB, Çin ve Hindistan’da

Global petrol fiyatları, İngiltere ve ABD’nin akabinde Avrupa Birliği’nin de Rus petrolü ithalatına yasak getireceği beklentisiyle yükselişte. ABD’nin Ortadoğu’daki petrol üreticilerine üretimi artırma davetleri şimdilik karşılık bulmazken, dev stratejik rezervlerle piyasada fiyatlar dizginlenmeye çalışıyor. AB üyelerinin temsilcileri ise bugün bir ortaya gelerek yeni yaptırım paketini tartışacak. Bugün başlayacak NATO dışişleri bakanları toplantısında da AB bakanlarının 5. yaptırım paketini ele alması bekleniyor. Bununla birlikte uzmanlar Ukrayna savaşıyla artışını hızlandıran petrol fiyatlarının nereye gidebileceği konusunda bir uzlaşı içinde değil.

“AKIŞ DEVAM EDERSE RUSYA 321 MİLYAR DOLAR KAZANACAK”

Bloomberg ekonomistleri Rusya’nın - güç akışları devam ederse - yalnızca bu yıl 100 milyar dolardan fazla petrol geliri elde edeceğini, doğalgazla birlikte güç gelirlerinin 321 milyar dolara ulaşacağını kestirim ediyor. ABD Hazinesi yeni yaptırım getirerek Rusya’nın borç ödemelerini ABD bankaları üzerinden yapmasını engellese de, Rusya’nın güç gelirleri de artıyor. Öte yandan İngiltere ve ABD’nin ambargolarının başladığı Mart 2022’de Rusya’nın petrol üretimi Ağustos 2021’deki Gazprom yangınından bu yana birinci sefer düştü. Şubata nazaran yüzde 0,6 düşüşle 11,01 milyon varil/gün muadili ham petrol ve kondensat üretimi oldu.

“RUS PETROLÜ KESİLİRSE 180 DOLAR GÖRÜLEBİLİR”

Brent salı günü ambargo kaygılarıyla 109 doların üzerine çıkarken, WTI da 105 dolar/varil seviyesini aştı. JP Morgan EMEA Yatırım Stratejileri Lideri Grace Peters, Bloomberg TV’ye verdiği demeçte tam bir petrol ambargosunun yahut Rusya’nın petrol tedariğini kesmesinin fiyatları 180 dolar seviyesine çıkarabileceğini söyledi.

“ÇİN VE HİNDİSTAN ALIMLARI YAPTIRIMLARI BERTARAF EDER”

Danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’den Alex Sun ise Reuters’a yaptığı açıklamada Batı’nın almadığı petrolün Çin ve Hindistan üzere gelişen ekonomiler tarafından alınacağını ve petrol yaptırımlara karşın piyasadaki arzın dengeleneceğini söylüyor. “Kendi kendine yaptırım uygulayan gelişmiş ekonomilerle gelişmekte olan pazarlar ortasında yaşanacak ‘ham petrol takası’ global petrol ticaretini yine dengeleyecek” tabirlerini kullanan Sun, Çin’in indirimli Ural petrolü ile stratejik rezervlerini doldurma fırsatı oluştuğunu da belirtti. Hindistan’ın devlete ilişkin rafinerisi ise ABD’den gelen ‘Rusya’dan petrol alımını artırma’ ihtarına karşın mayıs ayı için 1 milyon varil alım yaptı. Wood Mackenzie iddialarına nazaran Japonya ve Güney Kore de dahil AB üyeleri ve gelişmiş ekonomiler 650 bin varil/gün Rus petrolünü Ortadoğu’dan almaya başlayabilir.

Öte yandan İran ile yapılacak mümkün bir nükleer muahede da Batı’nın güç fiyatlarını denetim altına alma gayretlerini destekleyebilir.

AP'DE 207 VEKİLDEN YENİ YAPTIRIMA İMZA

Ukrayna’da ‘savaş suçu’ işlendiğine ait bağımsız araştırmalar devam edecek, fakat Avrupa Parlamentosu’nda 200’den fazla (207) millet vekili Rusya’ya hemen reaksiyon verilmesi için Avrupa Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı ve şu dört öneriyi sundu:

■ Tüm Rus petrol, doğalgaz ve kömürüne ambargo uygulansın

■ Tüm AB limanları Rus gemilerine kapatılsın

■ Tüm Rus bankaları SWIFT’ten çıkarılsın

■ Ukrayna’ya ek askeri dayanak sağlansın.

Dow Jones haberine nazaran Rusya’dan potaş ithalatına bir kota getirilmesi de teklifler ortasında olacak. Almanya örtülü bir güç yaptırımı yerine doğalgazın başka tutulmasını istiyor. Fakat ülkenin savunma bakanı - maliye bakanı sonrasında aksini söz etse de - doğalgaz yaptırımına bile yeşil ışık yaktı. Fransa da Almanya ile koordine içinde petrol ve kömüre ambargoyu destekliyor. AB doğalgazının üçte birini, petrolünün ise dörtte birini Rusya’dan alıyor. Doğalgaz konusunda birliğin bağımsızlaşması içi 3-4 yıla muhtaçlık olduğunu aktaran uzmanlar, petrol ve kömürde ise ambargonun daha mümkün olduğunu belirtiyor. Birçok AB başkanı ve üst seviye yetkilisi yeni yaptırımlar getirilmesi gerektiği konusunda hemfikir fakat yaptırım kararları oy birliğiyle alındığından global petrol piyasasında gözler bu hafta AB’nin alacağı kararlarda olacak.

BAĞDAT, IKYB PETROLÜNÜN DENETİMİNİ İSTİYOR

Gelişmelere paralel Irak’ta Bölgesel Kürt Yönetimi’nin (IKYB) petrolünün Bağdat’ın denetimine geçmesi için Irak Petrol Bakanlığı, hükümete ilişkin bir Kürdistan Ulusal Petrol Şirketi kurulmasını önerdi. Rusya’nın petrol devi Rosneft aracılığıyla 2017’den bu yana petrol boru sınırı altypılarında yatırımını ve hakimiyetini artırdığı IKYB petrolünün Bağdat’ın yetkisine geçmesinin yanı sıra, son 18 yıl boyunca bölgesel idarenin yapmış olduğu tüm petrol ve doğalgaz mutabakatlarının bir kopyasının ve tüm gelirlerin Bağdat’la paylaşılması talep ediliyor. Oilprice.com’da yer alan habere nazaran bu tekliflere paralel ABD, Bağdat hükümetine güç tedarik meselelerini süreksiz olarak çözebilmesi için İran’dan doğalgaz ve elektrik ithal etmeye devam etmesi için yaptırımlar kapsamına alınmayacağı 120 günlük bir muafiyet verdi.

"GAZ AMBARGOSU ALMANYA'YI RESESYONA SOKAR"

Almanya’da endüstriden sonra hem Alman bankalardan hem de güç devi E.ON’dan da Rus petrol gazının yasaklanması durumunda ağır ekonomik sonuçları olacağına ait ikaz geldi. Bankalar Birliği BDB’den pazartesi günü yapılan açıklamada büyüme öngörüsü savaş nedeniyle - güç akışı devam etse bile - yüzde 2’ye düşeceği öngörüldü. Deutsche Bank CEO’su Christian Sewing “Rus petrol ve gaz akışlarının durması halinde durum daha da kötüleşir, Almanya’da büyük bir resesyon kaçınılmaz olur” dedi. Sewing Avrupa Merkez Bankası’na da seslenerek “Acilen tahvil alımlarını sonlandırarak faiz artışları hakkında sinyal vermesi gerektiğini” belirtti. E.ON Almanya CEO’su Filip Thon, fiyatların aslında geçen yıla nazaran 20 katına çıktığını belirterek “Rus gazının yasaklanmasının Almanya iktisadı için çok büyük sonuçları olur” dedi. Thon, bu türlü bir durumda tüketicilerin elektrik ve doğalgaz fiyatlarında müthiş artışlara hazırlanması gerektiğini de ekledi. Ayrıyeten Rus Gazprom’un cuma günü faaliyetlerini sonlandırdığı Gazprom Germania, Almanya güç regülatörüne devrediliyor. İktisat Bakanı Robert Habeck bahse ait açıklamasında “Enerji altyapısının kararlarını Kremlin’in vermesine müsaade vermeyeceğiz” demişti. Rusya’dan Avrupa’ya gaz akışı hala devam ediyor. Geçen yılın Nisan ayında 20 Euro/Kwh düzeyide olan Avrupa gösterge doğalgazı TTF ise TSİ 15:00 itibariyle 108 Euro/Kwh seviyesinde. İşgalin birinci haftasındaki panik süreçlerle TTF tarihi rekoru olan 326 Euro’ya kadar yükselmişti.