0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye’de alınan bütün önlemlere rağmen gıda fiyatlarında yaşanan yükselişin önüne geçilemiyor. Türkiye Gazetesi’nden Kaan Zenginli’nin haberine nazaran, son yıllarda döviz kurlarında yaşanan yükseliş, buna bağlı olarak gübre, tohum, mazot, ilaç girdilerinin tırmanması, pandeminin birinci başlarında yaşanan global arz daralması, 2020-2021’de tesirli olan kuraklık, artan talebe bağlı olarak yaşanan global enflasyon ve Ukrayna-Rusya savaşı, fiyatları rayından çıkardı.

NELER YAPILDI?

Hükûmet bu süreçte yükselen fiyatlarla uğraş etmek için de;

* Çeşitli eserlerde ithalatın artırılması,

* İçeride birçok besinde ihracatın sınırlanması,

* Perakende satış noktalarında ve üretim alanlarında market-depo kontrollerinin artması,

* Fahiş kâr uygulayanlara ve stokçulara cezaların kesilmesi,

* Tanzim satış noktaları, Tarım Kredi Marketleri ve TMO Marketleri üzere perakende noktaların hayata geçirilmesi,

* Besin Komitesi, Fiyat İstikrarı Komitesi, Erken İhtar Sistemi, DİTAP üzere yapılarla arz talep ve lojistik durumunun tespiti,

* Devlet bankaları kanalıyla çağdaş ve teknolojik seraların teşvik edilmesi,

* Kontratlı ve alım garantili üretim planlaması,

* Enflasyon İle Çaba Timlerinin kurulması,

* “En ucuz besin nerede?” sorusuna karşılık veren taşınabilir uygulamanın hayata geçirilmesi,

* Çeşitli eserlerde dekar başına teşvikler ve mazot, gübre üzere girdilerde çeşitli sübvansiyonların uygulanması,

* Temel besin eserlerinde katma bedel vergisinin yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmesi üzere birçok önlemi hayata geçirdi.

SONUÇ NE OLDU?

Lakin gelinen noktada hem tarlada hem de markette besin fiyatlarında yükseliş sürüyor. Son bir yıldır yağ, şeker, süt ve meyve-sebze üzere temel besin hususlarında yükselen fiyatlar gündeme oturdu. Son olarak et fiyatlarındaki artırımlar “Türkiye tarımda neden kendi kendine yetemiyor” sorusunu akla getirdi. Hayvancılık kesiminde uzun müddettir Kahramanmaraş’ta faaliyet gösteren, ülkenin dört bir yanındaki üreticilere danışmanlık takviyesi veren ve bu alanda artık bir otorite hâline gelen Eşref Şekerli son gelişmeleri kıymetlendirdi.

Hayvancılık kesiminin 2018 yılında kan kaybetmeye başladığını aktaran Şekerli “2018 yılında vatandaşların yıllık et tüketimi 1 milyon 300 bin tondu. Arz, talebi karşılayamıyordu. İthalat siyaseti izlendi. Kur da o vakit cazipti ve ithalat usulü seçildi. İçeride ise ithalat sebebiyle üretim azaldı. Bununla birlikte şarbon hastalığı haberi de yayılmaya başlandı. Gaye, kırmızı et tüketimini azaltmaktı. Gerçekten 1 milyon 300 bin tonluk tüketim, bugün 800 bin tona kadar düştü. Kırmızı et tüketimi şuurlu olarak azaltıldı. İlerleyen devirlerde Tarım Bakanlığı hayvan üretimini desteklemek ismine teşvik vermeye başladı. Fakat burada kusur, bu dayanağı herkese verdi. İşi bilen-bilmeyen birçok kişi hayvancılığa soyundu. Bu, reklam kampanyaları ile de desteklendi. Bugün bu işe bilmeyerek girenlerin birden fazla battı. Hem kaynaklar boşa gitti hem gereksinim duyduğumuz üretimi yapamadık. Sonra maliyetli metotlar seçildi. Fabrikasyon üretime geçildi. Artık hayvan ota gitmiyor, ot hayvanın ayağına geliyordu. Bu da nakliye başta olmak üzere birçok kalemde yeni masraf demekti. Meralara hayvan çıkmaz oldu” dedi.

HAYVAN STOKLANAMAZ!

Bugün bütün dünyada besin ve emtia fiyatlarının tavan yaptığını hatırlatan Şekerli “Savaş ve kuraklık sebebiyle ülkeler stok yapmaya başladı. Yemin ham hususu yüzde 100 arttı. Zati yaralı bir dal olan hayvancılık, yeterlice dar boğaza girdi. ‘Hayvan stokluyorlar’ söylemi de yanlış. Bu şeker, yağ değil ki; hayvanın maliyeti, stoklayana ayda 2 bin TL!.. Süt fiyatlarına verilen son dayanak de üreticiyi tam tatmin etmedi. Münasebetiyle hayvanlar hâlâ bölüme gönderiliyor. TÜİK sayıları katiyen yanlışsız değil. Türkiye’de 19 milyon büyükbaş yok. En fazla 14 milyon var. Birtakım çiftçiler hayvanlarını kestiğinde yahut sattığında küpe numaralarını sistemden düşürmüyor. Zira arpa dayanağı alması lazım, hatta bankadan kredi almak için bile hayvan göstermesi lazım. Hasebiyle TÜİK, küpe hesabı yaparak gerçek bir yol izlemiyor” ikazında bulundu.

TAKVİYELER ARTMALI

Tarım Bakanlığının da arpa ve buğday fiyatlarını çok düşük sayılardan ve hasat bittikten sonra açıkladığını aktaran Şekerli “Tonu 2.500 TL dendi. Hâl bu türlü olunca çiftçi üretimden çekildi. Ekmeyince ithalata sarıldık. Savaşı ve kuraklığı da hesap etmedik. Göbekten yurt dışına bağlı olduk. Özgür piyasada ve ithalat fiyatlarında gelinen nokta da ortada!.. Artık de yüksek fiyattan almak mecburiyetinde kalıyoruz. TMO yeni hasat devrinde nitekim çiftçiyi tatmin edecek bir sayı açıklarsa, işte o vakit çiftçi arpa, buğday, mısır eker ve yem muhtaçlığımızı ithalatla karşılamak zorunda kalmayız. Mevcut durumda et fiyatlarını da çabucak düşürmek mümkün değil. İthal etseniz bile; mesela Polonya’dan karkası 7,5 avroya alabiliyorsunuz. Nakliye masrafları ile 90 TL’ye geliyor. Aslında içeride de bu fiyat. İthalat şu an için mantıksız” sözlerini kullandı.

YEMDE BAĞIMLILIK BİTMELİ

Eşref Şekerli, alınması gereken önlemleri de şöyle anlattı: Et fiyatlarının düşmesi için hayvan arzının artması gerekiyor. Bunu ithalat ile değil, üreticiye verilen dayanakla yapabiliriz. Bunun için evvel yem üretmemiz lazım. Türkiye, yem konusunda dışa bağımlı olmamalı. TMO, çiftçiden alım fiyatını yükseltmeli. Öteki türlü çiftçi arpa, buğday, mısır ekmiyor. Hayvancılık işi, tekrar köylere dönmeli. Endüstrileşmiş sistem maliyeti artırırken, etin kalitesini de düşürüyor. Bu, her alanda ülkeye ziyan veriyor. İşi bilmeyenlerin hayvancılık yapması önlenmeli. Bakanlık, hayvan üreticilerini âlâ denetlemeli. Küpe sistemi ile masabaşında sayım ile değil, teğe bir alanda bu yapılmalı…

ET İHRACATI DURDURULDU

Türkiye; KKTC, Azerbaycan ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti dışındaki ülkelere et ihracatını durdurma kararı aldı. İçeride fiyat artışları ve arz güvenliği sebebiyle; büyükbaş, koyun ve keçi eti ihracatı ikinci bir karara kadar yapılmayacak.

HOLLANDA BU TÜRLÜ BAŞARDI

Tarıma dünayda örnek olan Hollanda, 7 yıllık tarım bütçesi yapıyor. Hollandalı çiftçi 7 yıl boyunca hangi esere ne kadar takviye alacağını biliyor. Çiftçi her kademede denetleniyor ve her yıl üretimi kalite olarak puanlandırılıyor.

> Ülke, dünyanın en başarılı tarım üniversitesi Wageningen’e konut sahipliği yapıyor.
> Tarlaları nadasa bırakmıyorlar, ıslah ederek verimliliği artırıyorlar.
> Üretimin her etabında bilimi ve teknolojik gelişmeleri kullanıyor.
> AR-GE, pazarlama, uzun ve sürdürülebilir bir tarım siyaseti uyguluyorlar.
> Seralar ve üreticiler çoğunlukla tek bir eser üzerine uzmanlaşmıyor.
> Çiftçilerin ne yetiştireceğine kooperatif karar veriyor. Getiri hesabı yaparak gerçek eseri belirliyorlar.
> Hollanda’da tarım yapan nüfus azalsa da tarıma ayrılan alanların büyüklüğü birebir kalıyor.