İngiltere, AB’yle imzaladığı protokolü değiştirmek için harekete geçti

Tasarı, Birleşik Krallık'ı oluşturan İngiltere, Galler ve İskoçya'dan Kuzey İrlanda'ya giden malların gümrüğe tabi tutulması zorunluğunu büyük ölçüde kaldırıyor.

Metne nazaran, Kuzey İrlanda'da kalacak mallar, gümrük denetimine gerek duyulmadan "yeşil şerit" üzerinden taşınabilecek. Fakat İrlanda Cumhuriyeti hasebiyle AB'ye gidecek mallar ise "kırmızı şerit" uygulamasıyla gümrüğe tabi tutulacak.

Kuzey İrlanda'daki işletmeler, AB yahut İngiltere regülasyonlarından birini seçebilecek. Münasebetiyle AB regülasyonlarınca uygun görülmeyen mallar da Kuzey İrlanda'da satılabilecek.

Ayrıca, uyuşmazlık durumunda artık Avrupa Adalet Divanı değil İngiliz mahkemeleri son kelamı söyleyecek.

 TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ SAVUNMASI

İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss, hususa ait açıklamasında, düzenlemenin hem bölgede savaşı sona erdiren Belfast (Hayırlı Cuma) Mutabakatı'nı hem de Kuzey İrlanda'daki siyasi istikrarı destekleyeceğini savundu.

Tasarının Kuzey İrlanda halkının Birleşik Krallık'ın geri kalanından farklı muamele görmesi üzere savunulamaz duruma son vereceğini kaydeden Truss, İngiliz mahkemelerinin üstünlüğü ile ülkenin toprak bütünlüğünün de korunacağını belirtti.

AB'yle müzakerelere açık olduklarını söz eden Dışişleri Bakanı, fakat Brüksel'in buna istekli olmadığını savundu.

Truss, "Kuzey İrlanda'daki önemli durum, durumun kötüleşmesine müsaade edemeyeceğimiz manasına geliyor." dedi.

İngiliz basını, tasarının yasalaşmasının bir seneyi bulabileceği, hükümetin emelinin AB'yi değişikliği kabul etmeye zorlamak olduğunu yazdı.

Ancak AB'nin memleketler arası bir muahede kararında olan protokoldeki tek taraflı değişikliğe reaksiyon göstermesi bekleniyor.

TARTIŞMALI KUZEY İRLANDA PROTOKOLÜ

Brexit mutabakatının bir modülü olan protokol, Birleşik Krallık'ın modülü olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki ticareti düzenliyor.

Protokole nazaran, Brexit'e karşın Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor.

Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.

Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Mutabakatı gereği, denetimlerin yapılabildiği fiziki bir kara sonu oluşturulamıyor.

Bu yüzden denetimlerin lakin denizde yapılması kararlaştırılsa da İngiltere hükümeti uzun müddettir değişiklik talep ediyor.

Ayrıca, Kuzey İrlanda'da İngiltere'yle birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi (DUP) de protokolün iptal edilmesini ya da en azından değiştirilmesini istiyor.

Parti, Londra'ya baskı yapabilmek için mayıs ayındaki lokal seçimler sonrası Kuzey İrlanda'da yeni idarenin oluşturulmasını engelliyor.