0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bursa’nın Orhangazi ilçesine bağlı Gedelek Mahallesi, Türkiye’nin turşu muhtaçlığının büyük kısmını karşılıyor. 2 bin nüfuslu mahallede, 50 imalathanede 2 bin bireye istihdam sağlanırken, yılda 60 bin ton eserden üretilen turşuların büyük bir kısmı ise ihraç ediliyor. Coğrafi işarete sahip Gedelek turşusunun 10 milyon dolarlık ihracat hacmine sahip olduğunu söyleyen Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Erol Hatırlı, “Turşuların 250 milyon liralık kısmı iç pazara veriliyor. 10 milyon dolarlık kısmında da ihracat gerçekleştiriliyor” dedi.

Yaklaşık 550 yıl evvel Yavuz Sultan Selim tarafından vakıf köyü olarak kurulan ve ‘turşucu köy’ olarak bilinen Orhangazi ilçesinin kırsal Gedelek Mahallesi’nde kış sofraları için hazırlıklar başladı. Mahalle, Türkiye’nin turşu muhtaçlığının büyük kısmını karşılıyor. Mayıs ile ekim ayları ortasında on binlerce ton turşuyu yapmak için ağır mesai harcanan mahalledeki 50 imalathanede geleneksel usullerle, kış sofraları için üretim sürat kesmeden devam ediyor. İsmi turşu ile özdeşleşen 500 haneli, 2 bin nüfuslu Gedelek, 2 bin bireye de istihdam sağlıyor. Bunlardan yüzde 80’ini ise bayanlar oluşturuyor. 70 yıldan bu yana dededen toruna miras haline gelen ve bugün üçüncü nesil tarafından üretilen Gedelek turşusu 2017 yılında ise coğrafik işaret evrakı ile tescillendi. Gedelek’te yüklü olarak salatalık, lahana ve biberler büsbütün doğal yollarla turşu haline getiriliyor.

YILDA 60 BİN TON ESERİN TURŞUSU KURULUYOR

Etraf vilayet ve ilçelerden gelen eserlerin turşu haline getirildiği Gedelek’te, yılda 60 bin ton eserden turşu yapıldığını söyleyen Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Erol Hatırlı, “Gedelek’te 50 tane imalathanemiz var. Eserler genelde yakın etraf vilayetlerimizden geliyor. Çanakkale, Balıkesir, Manisa, Kütahya, Afyonkarahisar ve ilçe olarak da Yenişehir’i söyleyebilirim. En çok salatalık, biber ve lahana turşusu yapılıyor. Karışık turşuda da bunun içine havuç ek ediliyor. En çok üretilen ve tüketilen turşu tipleri bunlardır. Biz sorduğumuzda her şeyin turşusunu yaparız diyorlar. Turşusu olmayacak, zerzevat ve meyvenin olmadığını söylüyorlar” tabirlerini kullandı.

Gedelek’in Türkiye’nin en büyük ve en çok turşu üretimi kapasitesine sahip mahallesi olduğunu söyleyen Hatırlı, yalnızca iç pazara değil, yurt dışına da üretim yapıldığına dikkat çekerek, “250 milyon liralık kısmı iç pazara veriliyor. 10 milyon dolarlık kısmında da ihracat gerçekleştiriliyor. En başta Almanya, sonra İngiltere, Güney Afrika, Katar ve Kuveyt’e ihracat yapılıyor” dedi.

‘TURŞU GÖÇÜ’ NÜFUSU İKİYE KATLIYOR

Dönemle birlikte mahallenin nüfusunun ikiye katlandığını söyleyen Gedelek Mahallesi Muhtarı Mehmet Dönmez, “Köyümüzün nüfusu yaz-kış değişiyor. Yaklaşık olarak 2 bin nüfusu var. 500 hane. Lakin yazın 5- 6 bin civarına çıkıyor nüfus. Üretim merkezlerinde çalışanlarla nüfus artıyor. Bir de bizim burada çift ikametli vatandaşlarımız var. Turşu yapıp, İstanbul, Ankara, İzmir’de satıyorlar. Yaz mevsiminde burada turşularını yapıp dönüyorlar. Zati İstanbul’un turşusunun yüzde 99’unu Gedelek karşılıyor. Mahallenin yüzde 90’ı turşudan bir biçimde para kazanıyor. Etraftaki köylerden gelip çalışıyorlar. Gedelek köyü etrafa büyük bir istihdam sağlıyor. Türkiye’nin her yerinden zerzevat geliyor. Burası İstanbul hali üzeredir. Sebzeler gelir, turşu yapılır ve İstanbul ile Türkiye’nin çeşitli yerlerinde satışa sunulur. Bilhassa perakende de damak tadı olarak köy metodu, mesken yordamı yapıldığından üzerine turşu yoktur” diye konuştu.

‘İNSANIN BİLE TURŞUSUNU YAPARIZ’

Turşunun limonla mı, sirke ile mi daha düzgün kurulduğu tarafındaki tartışmalara da üretim çeşitliliği ile son noktayı koyduklarını söyleyen Dönmez, şunları söyledi:

“Limonla yapılan turşularımız farklı, sirke ile yapılan turşularımız başka. Ancak en yeterlisi Gedelek’in ustalığı. 70 yıllık bir deneyim var. Bu az bir deneyim değil. Bizim suyumuzu da Türkiye’nin her yerinde gezseniz bulamazsınız. Turşu için güya Allah bu suyu bize özel verdi. Kalsiyumu, mineralleri yüksek. Tam turşu için ülkü bir su. Biz her şeyin turşusunu yaparız. İnsanı bile getirsinler, çabucak turşusunu yapalım gönderelim.”

En çok tercih edilen turşuların ise bamya ve sarımsak turşusu olduğunu belirten Dönmez, “Son vakitlerde bamya turşusu sürüm yapıyor. Yemek yapıyorlar. Sarımsak turşusu ise her kedere deva. Sarımsak turşu olmadan önce yediğinde insanları rahatsız eder. Turşu olduktan sonra hiçbir özelliğini kaybetmez, ancak yediğin vakit karşındakini de rahatsız etmez. O yüzden çok tercih ediliyor” dedi.